Docker คืออะไร

Docker เป็นแพลตฟอร์มสำหรับพัฒนา แพ็คเกจ และรันแอปพลิเคชันในสภาพแวดล้อมที่แยกออกจากกันเรียกว่า container โดยมีลักษณะสำคัญดังนี้:

เปรียบเทียบ	Docker Container	Virtual Machine
สถาปัตยกรรม	ใช้ Docker Engine บน Host OS	ใช้ Hypervisor จำลองฮาร์ดแวร์
ระบบปฏิบัติการ	แชร์ kernel ของ Host OS	มี Guest OS เต็มรูปแบบ
ทรัพยากรระบบ	ใช้ทรัพยากรน้อย	ใช้ทรัพยากรมาก
เวลาเริ่มต้น	วินาที	นาที
ประสิทธิภาพ	ใกล้เคียง Native	มี Overhead
ขนาด	MB	GB
ข้อดีหลัก	- ประสิทธิภาพสูง - ใช้ทรัพยากรน้อย - พกพาง่าย - รวดเร็ว	- ความปลอดภัยสูง - รัน OS เต็มรูปแบบได้
เทคโนโลยี	Containerization (แยกสภาพแวดล้อมแบบเบา)	Hardware Virtualization
Portability	ทำงานเหมือนกันทุกสภาพแวดล้อม	ขึ้นอยู่กับ Hypervisor
Isolation	แยกระบบไฟล์, network, process space	แยกระบบสมบูรณ์
Standardization	มาตรฐานการแพ็คเกจและรันแอป	ขึ้นอยู่กับการตั้งค่า VM

ข้อได้เปรียบหลักของ Docker:

• ประสิทธิภาพสูง เนื่องจากไม่ต้องรัน OS เต็มรูปแบบ

• ใช้ทรัพยากรน้อย หลาย container แชร์ kernel เดียวกัน

• พกพาง่าย รันได้เหมือนกันทุกที่ที่มี Docker Engine

• รวดเร็ว เริ่มต้นและหยุดทำงานได้ทันที

• Containerization Technology: ใช้เทคโนโลยีการแยกสภาพแวดล้อมแบบเบา (lightweight) ที่ใช้ kernel ของระบบปฏิบัติการร่วมกัน

• Portability: แอปพลิเคชันที่ทำงานใน Docker container จะทำงานได้เหมือนกันทุกสภาพแวดล้อม (Development, Staging, Production)

• Isolation: แต่ละ container มีระบบไฟล์, network, และ process space เป็นของตัวเอง

• Efficiency: ใช้ทรัพยากรน้อยกว่า Virtual Machine เพราะไม่ต้องรัน OS เต็มรูปแบบในแต่ละ container

• Standardization: กำหนดมาตรฐานการแพ็คเกจและรันแอปพลิเคชัน

เมื่อไหร่ควรใช้ Docker

Docker เหมาะกับใครและกรณีไหนบ้าง

กลุ่มผู้ใช้	กรณีที่เหมาะสม	ตัวอย่างการใช้งาน
นักพัฒนา	- ต้องการสภาพแวดล้อมการพัฒนาที่สม่ำเสมอ - ต้องทำงานร่วมกันในทีม - ต้องการทดสอบหลายเวอร์ชัน	- พัฒนา Microservices - ทดสอบกับ database หลายเวอร์ชัน
DevOps	- ต้องการ deploy ที่รวดเร็ว - ต้อง scale บ่อยครั้ง - ใช้ระบบ CI/CD	- Automated deployment - Blue-green deployment
ทั่วไป	- แอปมี dependencies หลายตัว - ต้องการพกพาแอปได้ - ต้องการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ	- รันหลายแอปบนเครื่องเดียว - แอปที่ต้องการ isolation

❌ กรณีที่ไม่เหมาะสม	เหตุผล
ต้องทำงานกับ hardware โดยตรง	Container ไม่ได้เข้าถึง hardware โดยตรง
ต้องการ performance สูงสุด	Container มี overhead บางส่วน
ระบบที่ต้องการความปลอดภัยสูงมาก	Isolation ไม่เท่ากับ VM

ทำไมต้อง Docker

ด้าน	ใช้ Docker	ไม่ใช้ Docker
สภาพแวดล้อม	เหมือนกันทุกที่ ผ่าน Docker Image	ต่างกันตามเครื่อง แต่ละเครื่องต้องติดตั้ง dependencies เอง
การติดตั้ง	ติดตั้ง Docker ครั้งเดียว	ติดตั้งทุก dependency สำหรับแต่ละโปรเจค
การ Deploy	ใช้ image เดียว deploy ได้ทุกที่	ต้องตั้งค่า environment ใหม่ทุกครั้ง
การ Scale	สร้าง container เพิ่มได้ง่าย	ต้องตั้งค่า server ใหม่ทั้งหมด
ทรัพยากร	ใช้ทรัพยากรน้อยกว่า VM	ใช้ทรัพยากรเต็มที่ แต่ไม่ต้องมี Docker overhead
การพัฒนา	ใช้ Docker Compose จัดการ services	ต้องรัน services แต่ละตัวด้วยมือ
Dependencies	บรรจุใน image พร้อมใช้	ต้องติดตั้งและอัปเดตเอง
ความเข้ากันได้	ทำงานได้ทุกที่ที่รัน Docker	ขึ้นอยู่กับ OS และ configuration
CI/CD	สร้าง image ครั้งเดียว ใช้ได้ทุก stage	ต้องตั้งค่า environment ในแต่ละ stage ใหม่

Docker Alternatives

Feature	Docker Docs	Podman Docs
สถาปัตยกรรม	ใช้ Client-Server (Docker Daemon)	ใช้ Rootless (ไม่ต้องมี Daemon)
Security	ต้องใช้ root	รันแบบ rootless ได้
Compatibility	รองรับ docker-compose	รองรับ podman-compose
Orchestration	Docker Swarm	Kubernetes
Image Management	ใช้ Docker Hub	ใช้ Docker Hub + Red Hat Registry

Docker Tooling

Tool	Description
Docker Desktop	แอปพลิเคชัน GUI สำหรับจัดการ Docker บน Windows/Mac
Docker CLI	อินเตอร์เฟสคำสั่งสำหรับ Docker ที่มีฟีเจอร์ครบถ้วน
Lazy Docker	Terminal UI สำหรับ Docker ที่ใช้งานง่ายด้วยอินเตอร์เฟสแบบโต้ตอบ
Docker DX	เอ็กซ์เทนชั่น VSCode สำหรับจัดการ Docker containers และ images แบบครบวงจร

CLI Command

การจัดการ Container

คำสั่ง	คำอธิบาย	ตัวอย่าง
docker run	รัน container ใหม่	docker run -d -p 8080:80 nginx
docker ps	แสดง container ที่กำลังทำงาน	docker ps -a (แสดงทั้งหมด)
docker stop	หยุดการทำงานของ container	docker stop container_id
docker start	เริ่มการทำงาน container ที่หยุดอยู่	docker start container_id
docker rm	ลบ container	docker rm container_id
docker logs	ดู logs ของ container	docker logs -f container_id
docker exec	รันคำสั่งใน container	docker exec -it container_id sh
docker buildx	สร้างและจัดการ multi-platform images	docker buildx build --platform linux/amd64,linux/arm64 -t my-image .

การจัดการ Image

คำสั่ง	คำอธิบาย	ตัวอย่าง
docker build	สร้าง image จาก Dockerfile	docker build -t my-image .
docker images	แสดงรายการ images	docker images
docker pull	ดึง image จาก registry	docker pull nginx:latest
docker push	อัปโหลด image ไปยัง registry	docker push my-repo/my-image
docker rmi	ลบ image	docker rmi image_id

การจัดการ Network

คำสั่ง	คำอธิบาย	ตัวอย่าง
docker network create	สร้าง network ใหม่	docker network create my-network
docker network ls	แสดงรายการ networks	docker network ls
docker network inspect	แสดงรายละเอียด network	docker network inspect bridge
docker network connect	เชื่อมต่อ container เข้ากับ network	docker network connect my-network container_id
docker network disconnect	ตัดการเชื่อมต่อ container จาก network	docker network disconnect my-network container_id

การจัดการ Volume

คำสั่ง	คำอธิบาย	ตัวอย่าง
docker volume create	สร้าง volume ใหม่	docker volume create my-volume
docker volume ls	แสดงรายการ volumes	docker volume ls
docker volume inspect	แสดงรายละเอียด volume	docker volume inspect my-volume
docker volume rm	ลบ volume	docker volume rm my-volume

Docker Compose

คำสั่ง	คำอธิบาย	ตัวอย่าง
docker compose up	เริ่มการทำงาน services	docker compose up -d (โหมดพื้นหลัง)
docker compose down	หยุดการทำงาน services	docker compose down
docker compose ps	แสดงรายการ services	docker compose ps
docker compose logs	ดู logs ของ services	docker compose logs -f (ติดตาม)
docker compose build	สร้าง image สำหรับ services	docker compose build

ข้อมูลระบบ

คำสั่ง	คำอธิบาย	ตัวอย่าง
docker info	แสดงข้อมูลระบบ	docker info
docker version	แสดงเวอร์ชัน Docker	docker version
docker stats	แสดงสถิติการใช้ทรัพยากร	docker stats
docker system prune	ลบข้อมูลที่ไม่ได้ใช้	docker system prune -a (ลบทั้งหมด)
docker inspect	ตรวจสอบ object	docker inspect container_id

Configuration Files

Dockerfile

# ใช้ base image ของ Node.js เวอร์ชัน 18 แบบ Alpine (ขนาดเล็ก)
FROM node:18-alpine

# กำหนด working directory ใน container
WORKDIR /app

# คัดลอกไฟล์ package.json และ lock file เท่านั้น (เพื่อใช้ประโยชน์จาก layer caching)
COPY package.json package-lock.json ./

# ติดตั้ง dependencies แบบ production (ไม่ติดตั้ง devDependencies)
RUN npm ci --only=production

# คัดลอกไฟล์โปรเจคทั้งหมด (หลังจากติดตั้ง dependencies เพื่อไม่ให้ invalidate cache)
COPY . .

# Build สำหรับ production
RUN npm run build

# เปิดเผย port 3000 สำหรับการเชื่อมต่อจากภายนอก
EXPOSE 3000

# คำสั่งที่ใช้เริ่มต้นการทำงานของแอปพลิเคชัน
CMD ["npm", "start"]

docker-compose.yml

# ใช้เวอร์ชัน 3.8 ของ Docker Compose
version: '3.8'

services:
  # Service สำหรับเว็บแอปพลิเคชัน
  web:
    build: .  # สร้าง image จาก Dockerfile ในไดเรกทอรีปัจจุบัน
    ports:
      - "3000:3000"  # Map port 3000 ของ host ไปยัง container
    volumes:
      - .:/app  # Mount โค้ดปัจจุบันเข้าไปใน container (สำหรับ development)
      - /app/node_modules  # แยก node_modules ออกจาก volume
    environment:
      - NODE_ENV=development  # ตั้งค่า environment variable
    depends_on:
      - db  # ระบุว่าต้องเริ่ม db ก่อน

  # Service สำหรับฐานข้อมูล PostgreSQL
  db:
    image: postgres:13  # ใช้ official PostgreSQL image
    environment:
      - POSTGRES_PASSWORD=postgres  # ตั้งค่ารหัสผ่าน
    volumes:
      - postgres_data:/var/lib/postgresql/data  # Persistent storage สำหรับข้อมูล

# กำหนด volumes ที่จะใช้
volumes:
  postgres_data:  # Volume สำหรับเก็บข้อมูล PostgreSQL

.dockerignore

# ไฟล์และโฟลเดอร์ที่ควรละเว้นในการ build Docker image

# Dependencies
node_modules  # ไม่จำเป็นเพราะจะติดตั้งใหม่ใน container

# Log files
npm-debug.log  # Log files จาก development

# IDE และระบบปฏิบัติการ
.DS_Store  # macOS metadata
.idea  # JetBrains IDE configuration

# Environment variables
.env  # ไฟล์ environment (ควรใช้ docker secrets หรือ environment variables แทน)

# Version control
.git  # ไม่จำเป็นใน image
.gitignore  # ไม่จำเป็นใน image

ตัวอย่างการใช้งานจริง

1. สร้างเว็บเซิร์ฟเวอร์ด้วย Nginx

# Dockerfile
FROM node:18
WORKDIR /app
COPY package*.json .
RUN npm install
COPY . .
EXPOSE 3000
CMD ["npm", "start"]

# คำสั่งใช้งาน
$ docker build -t myapp .
$ docker run -p 3000:3000 myapp

2. Docker Compose

# docker-compose.yml
version: '3.8'
services:
  app:
    build: .
    ports:
      - "3000:3000"
  db:
    image: postgres:13
    volumes:
      - db_data:/var/lib/postgresql/data

volumes:
  db_data:

# คำสั่งใช้งาน
$ docker-compose up -d

3. ระบบฐานข้อมูล MySQL พร้อมข้อมูลเริ่มต้น

# docker-compose.yml
version: '3.8'
services:
  db:
    image: mysql:8.0
    environment:
      - MYSQL_ROOT_PASSWORD=pass
      - MYSQL_DATABASE=mydb
    volumes:
      - mysql_data:/var/lib/mysql
      - ./init.sql:/docker-entrypoint-initdb.d/init.sql

# คำสั่งใช้งาน
$ docker-compose up -d

4. Build แอป React สำหรับ production

# Dockerfile
FROM node:18 as builder
WORKDIR /app
COPY package*.json .
RUN npm install
COPY . .
RUN npm run build

FROM nginx:alpine
COPY --from=builder /app/build /usr/share/nginx/html
EXPOSE 80
CMD ["nginx", "-g", "daemon off;"]

# คำสั่งใช้งาน
$ docker build -t myapp .
$ docker run -p 80:80 myapp